Evlilikte Mutlak Butlan Sebepleri Nelerdir?
- Eşlerden birinin evlenme sırasında evli bulunması,
- Eşlerden birinin evlenme sırasında sürekli bir sebeple ayırt etme gücünden yoksun bulunması,
- Eşlerden birinde evlenmeye engel olacak derecede akıl hastalığı bulunması,
- Eşler arasında evlenmeye engel olacak derecede hısımlığın bulunması.
Evlilikte Mutlak Butlan Davasını Kimler Açar veya Açabilir?
Mutlak butlan davası, Cumhuriyet savcısı tarafından re’sen açılır.
Bu dava, ilgisi olan herkes tarafından da açılabilir.
Hangi Halde Evlenmenin Butlanına Karar Verilemez?
Evliyken yeniden evlenen bir kimsenin önceki evliliği mutlak butlan kararı verilmeden önce sona ermişse ve ikinci evlenmede diğer eş iyiniyetli ise, bu evlenmenin butlanına karar verilemez.
Hangi Halde Evliliğin Mutlak Butlanı Davası Açılamaz?
Sona ermiş bir evliliğin mutlak butlanı Cumhuriyet savcısı tarafından re’sen dava edilemez; fakat her ilgili, mutlak butlanın karar altına alınmasını isteyebilir.
Ayırt Etme Gücünün Sonradan Kazanılması veya Akıl Hastalığının İyileşmiş Olması Durumlarında Evlilikte Mutlak Butlan Davasını Kim Açabilir?
Ayırt etme gücünün sonradan kazanılması veya akıl hastalığının iyileşmiş olması durumlarında mutlak butlan davasını yalnız ayırt etme gücünü sonradan kazanan veya akıl hastalığı iyileşen eş açabilir.
Evlilikte Nisbî Butlan Sebepleri Nelerdir?
- Evlenme sırasında geçici bir sebeple ayırt etme gücünden yoksun olan eş, evlenmenin iptalini dava edebilir.
- Evlenmeyi hiç istemediği veya evlendiği kişiyle evlenmeyi düşünmediği hâlde yanılarak bu evlenmeye razı olmuşsa evlenmenin iptali dava edilebilir.
- Eşinde bulunmaması onunla birlikte yaşamayı kendisi için çekilmez bir duruma sokacak derecede önemli bir nitelikte yanılarak evlenmişse evlenmenin iptali dava edilebilir.
- Eşinin namus ve onuru hakkında doğrudan doğruya onun tarafından veya onun bilgisi altında bir başkası tarafından aldatılarak evlenmeye razı olmuşsa evlenmenin iptali dava edilebilir.
- Davacının veya altsoyunun sağlığı için ağır tehlike oluşturan bir hastalık kendisinden gizlenmişse evlenmeye razı olmuşsa evlenmenin iptali dava edilebilir.
- Kendisinin veya yakınlarından birinin hayatı, sağlığı veya namus ve onuruna yönelik pek yakın ve ağır bir tehlike ile korkutularak evlenmeye razı edilmiş eş, evlenmenin iptalini dava edebilir.
Evlilikte Mutlak veya Nisbî Butlan Sebebiyle İptal Davası Açma Süresi Nedir?
İptal davası açma hakkı, iptal sebebinin öğrenildiği veya korkunun etkisinin ortadan kalktığı tarihten başlayarak altı ay ve her hâlde evlenmenin üzerinden beş yıl geçmekle düşer.
Yasal Temsilcinin Evliliğin İptali Davası Açma Hakkı Var mıdır?
Küçük veya kısıtlı, yasal temsilcisinin izni olmadan evlenirse, izni alınmayan yasal temsilci evlenmenin iptalini dava edebilir.
Bu suretle evlenen kimse sonradan onsekiz yaşını doldurmak suretiyle ergin olur, kısıtlı olmaktan çıkar veya karı gebe kalırsa evlenmenin iptaline karar verilemez.
Kadının Bekleme Süresini Beklenmeden Evlenmesi Halinde Evliliğin İptali Davası Açılabilir mi?
Evlilik sona ermişse, kadın, evliliğin sona ermesinden başlayarak üç yüz gün geçmedikçe evlenemez. Doğurmakla süre biter. Ancak kadının bekleme süresi bitmeden evlenmesi, evlenmenin butlanını yani iptal davası açmayı gerektirmez.
Evlenirken Şekil Kurallarından Bazılarına Uyulmaması Halinde Evliliğin İptali Davası Açılabilir mi?
Öncelikle evlenmenin şekil şartları şunlardır:
- Evliliğin şekil şartları kapsamında birbiriyle evlenecek erkek ve kadın, içlerinden birinin oturduğu yer evlendirme memurluğuna birlikte başvururlar. Başvuru, evlenecekler tarafından yazılı veya sözlü olarak yapılır.
- Erkek ve kadından her biri, nüfus cüzdanı ve nüfus kayıt örneğini, önceki evliliği sona ermiş ise buna ilişkin belgeyi, küçük veya kısıtlı ise ayrıca yasal temsilcisinin imzası onaylanmış yazılı izin belgesini ve evlenmeye engel hastalığının bulunmadığını gösteren sağlık raporunu evlendirme memurluğuna vermek zorundadır.
- Evlendirme memuru, evlenme başvurusunu ve buna eklenmesi gereken belgeleri inceler. Başvuruda bir noksanlık görürse bunu tamamlar veya tamamlattır.
- Evlenme töreni, evlendirme dairesinde evlendirme memurunun ve ayırt etme gücüne sahip ergin iki tanığın önünde açık olarak yapılır. Ancak, tören evleneceklerin istemi üzerine evlendirme memurunun uygun bulacağı diğer yerlerde de yapılabilir.
- Evlendirme memuru, evleneceklerden her birine birbiriyle evlenmek isteyip istemediklerini sorar. Evlenme, tarafların olumlu sözlü cevaplarını verdikleri anda oluşur. Memur, evlenmenin tarafların karşılıklı rızası ile kanuna uygun olarak yapılmış olduğunu açıklar.
- Evlenme töreni biter bitmez evlendirme memuru eşlere bir aile cüzdanı verir.
Evlendirmeye yetkili memur önünde yapılmış olan bir evliliğin diğer şekil kurallarına uyulmaması sebebiyle butlanına karar verilemez.
Batıl Olan Bir Evlilik Nasıl Sona Erdirilir?
Batıl bir evlilik ancak hâkimin kararıyla sona erer.
Batıl Olan Bir Evlilik Geçerli midir?
Mutlak butlan hâlinde bile evlenme, hâkimin kararına kadar geçerli bir evliliğin bütün sonuçlarını doğurur.
Evliliğin Butlanının Çocuklar Yönünden Sonuçları Nelerdir?
Mahkemece butlanına karar verilen bir evlilikten doğan çocuklar, ana ve baba iyiniyetli olmasalar bile evlilik içinde doğmuş sayılırlar.
Çocuklar ile ana ve baba arasındaki ilişkilere boşanmaya ilişkin hükümler uygulanır.
Evliliğin Butlanının Eşler Yönünden Sonuçları Nelerdir?
Evlenmenin butlanına karar verilirse, evlenirken iyiniyetli bulunan eş bu evlenme ile kazanmış olduğu kişisel durumunu korur.
Eşler arasındaki mal rejiminin tasfiyesi, tazminat, nafaka ve soyadı hakkında boşanmaya ilişkin hükümler uygulanır.
Mirasçıların Evlenmenin Butlanı Davası Açma Hakları Var mıdır?
Evlenmenin butlanını dava etme hakkı mirasçılara geçmez. Ancak, mirasçılar açılmış olan davayı sürdürebilirler. Örneğin evlenmenin butlan sebebiyle iptali davası açmış olan eşin dava sırasında vefat etmesi, ayırt etme gücünü kaybetmesi vb. halinde evliliğin iptali davasını mirasçısı veya mirasçıları sürdürülebilir.
Dava sonucunda evlenme sırasında iyiniyetli olmadığı anlaşılan sağ kalan eş, yasal mirasçı olamayacağı gibi, daha önce yapılmış olan ölüme bağlı tasarruflarla kendisine sağlanan hakları da kaybeder.
Evlenmenin Butlanı Sebebiyle İptal Davasında Yetkili ve Görevli Mahkeme Neresidir?
Evlenmenin butlanı sebebiyle iptal davasında yetkili mahkeme, eşlerden birinin yerleşim yeri veya davadan önce son defa altı aydan beri birlikte oturdukları yer mahkemesidir.
Evlenmenin butlanı sebebiyle iptal davasında görevli mahkeme Aile Mahkemesi’dir. Ancak Aile Mahkemesi’nin kurulmadığı yerlerde evliliğin iptali davasına o yerdeki Asliye Hukuk Mahkemesi, Aile Mahkemesi sıfatıyla bakar.
Evlenmenin Butlanı Sebebiyle İptal Davasında Yargılama Usulü Nasıldır?
İptal davasında yargılama, aşağıdaki kurallar saklı kalmak üzere Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanununa tâbidir:
- Hâkim, iptal davasının dayandığı olguların varlığına vicdanen kanaat getirmedikçe, bunları ispatlanmış sayamaz.
- Hâkim, bu olgular hakkında gerek re’sen, gerek istem üzerine taraflara yemin öneremez.
- Tarafların bu konudaki her türlü ikrarları hâkimi bağlamaz.
- Hâkim, kanıtları serbestçe takdir eder.
- Evlenmenin butlanının fer’î sonuçlarına ilişkin anlaşmalar, hâkim tarafından onaylanmadıkça geçerli olmaz.
- Hâkim, taraflardan birinin istemi üzerine duruşmanın gizli yapılmasına karar verebilir.