Katılma Talebi Nedir?
Katılma, kanun tarafından mağdur, suçtan zarar gören gerçek ve tüzel kişiler ile malen sorumlu olanlara ilk derece mahkemesindeki kovuşturma aşamasında verilen ve taleplerini mahkemeye sunabilmelerini sağlayan bir hukuk kavramıdır.
CMK 237/1“Mağdur, suçtan zarar gören gerçek ve tüzel kişiler ile malen sorumlu olanlar, ilk derece mahkemesindeki kovuşturma evresinin her aşamasında hüküm verilinceye kadar şikâyetçi olduklarını bildirerek kamu davasına katılabilirler.”
Kimler Katılma Talebinde Bulunabilir?
Ceza Muhakemeleri Kanunu ceza yargılamasına katılıp taleplerini ileri sürebilmek bakımından mağdur, suçtan zarar gören gerçek ve tüzel kişiler ile malen sorumlu olanlara bu imkanı tanımıştır.
Yargılamanın Hangi Aşamasında Katılma Talebinde Bulunulabilir?
CMK 237/2“Kanun yolu muhakemesinde davaya katılma isteğinde bulunulamaz. Ancak, ilk derece mahkemesinde ileri sürülüp reddolunan veya karara bağlanmayan katılma istekleri, kanun yolu başvurusunda açıkça belirtilmişse incelenip karara bağlanır. ”
Kanun yalnızca ilk derece mahkemesindeki kovuşturma aşamasında katılma talebinde bulunulabileceğini düzenlemiştir.
Soruşturma Aşamasında Katılma Talebinde Bulunulabilir mi?
Ceza Muhakemeleri Kanunu’nun 234. maddesine göre, mağdur ile şikâyetçinin soruşturma evresinde, delillerin toplanmasını isteme, Cumhuriyet savcısından belge örneği isteme, vekili bulunmaması halinde, cinsel saldırı suçu ile alt sınırı beş yıldan fazla hapis cezasını gerektiren suçlarda, baro tarafından kendisine avukat görevlendirilmesini isteme, vekili aracılığı ile soruşturma belgelerini ve el konulan ve muhafazaya alınan eşyayı inceletme, kovuşturmaya yer olmadığı yönündeki karara karşı itiraz etme hakkı bulunmaktadır.
Ancak mağdur, suçtan zarar gören gerçek ve tüzel kişiler ile mali yönden sorumlu olanların soruşturma aşamasında katılma talebinde bulunma imkanı yoktur.
Yalnızca İlk Derece Mahkemesinde Görülmekte Olan Davada Katılma Talebinde Bulunulabilmesi Kuralının İstisnaları Nelerdir?
İstisna 1) İleri Sürülüp Karara Bağlanmayan veya Reddedilen Katılma Talepleri İncelenip Karara Bağlanır
Eğer mağdur, suçtan zarar gören gerçek veya tüzel kişi ya da malen sorumlu, ilk derece mahkemesinde görülen kovuşturma aşamasında usulune uygun olarak mahkemeye dilekçe vererek veya katılma istemini içeren sözlü başvurunun duruşma tutanağına geçirilmesi yoluyla katılma talebinde bulunur ancak bu istemi mahkeme tarafından karara bağlanmazsa veya reddedilirse, bu kişiler kanun yolu başvurusunda katılma isteklerinin karara bağlanmadığını veya reddedildiğini açıkça belirtirlerse katılma isteği kanun yolu mahkemesince incelenip karara bağlanır.
İstisna 2) Usule Uygun Olarak Duruşmadan Haberdar Edilmeyenlerin Katılma Talepleri İncelenip Karara Bağlanır
Yargıtay suçtan zarar görenin veya mağdurun bu sıfatının gereği olarak, CMK’nın 233 ve 234. maddeleri gereğince sahip olduğu davaya katılma ve öteki haklarını kullanabilmesi için duruşmadan haberdar edilmesi gerektiği halde, usulen dava ve duruşmalar bildirilmeden, davaya katılma ve CMK’nın mağdur ve katılanlar için öngördüğü haklardan yararlanma olanağı sağlanmadan tesis edilen hükümlerin bozulmasına karar vermektedir.
Örnek kararlar:
- Yargıtay Yirmibirinci Ceza Dairesi’nin 20.04.2015 tarih ve 2015/662 E., 2015/285 K. sayılı ilamı
- Yargıtay Üçüncü Ceza Dairesi’nin 09.02.2015 tarih ve 2014/27914 E., 2015/4647 K. sayılı ilamı
- Yargıtay Onyedinci Ceza Dairesi’nin 27.09.2017 tarih ve 2015/21383 E., 2017/10588 K. sayılı ilamı
- Yargıtay Birinci Ceza Dairesi’nin 15.02.2017 tarih ve 2016/6195 E., 2017/427 K. sayılı ilamı
- Yargıtay Birinci Ceza Dairesi’nin 28.03.2016 tarih ve 2016/944 E., 2016/1542 K. sayılı ilamı
Katılanın Olduğu Mahkumiyet veya Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılmasına Karar Verilen Davada Vekalet Ücretini Kim Öder?
19/3/1969 tarihli ve 1136 sayılı Avukatlık Kanunu’nun 164 ve 168. maddeleri ve Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi gereğince, kamu davasına katılma üzerine, mahkûmiyete ya da hükmün açıklanmasının geri bırakılmasına karar verilmiş ise kendisini vekil aracılığıyla temsil ettiren katılan lehine Tarifenin ikinci kısmının ikinci bölümünde belirlenen ücretin avukatlık ücreti olarak sanığa yükletilmesi gerekmektedir.
Katılanın Hakları Nelerdir?
Katılanın Avukat Görevlendirilmesini İsteme Hakkı Vardır
CMK 239/1“Mağdur veya suçtan zarar gören davaya katıldığında, cinsel saldırı, çocukların cinsel istismarı veya ısrarlı takip suçları ile kadına karşı işlenen kasten yaralama, işkence veya eziyet suçlarında ve alt sınırı beş yıldan fazla hapis cezasını gerektiren suçlarda, baro tarafından kendisine avukat görevlendirilmesini isteyebilir.”
Bazı durumlarda katılan için avukat görevlendirilmesi zorunludur. Eğer mağdur veya suçtan zarar gören çocuk, sağır ve dilsiz veya kendisini savunamayacak derecede akıl hastasıysa avukat görevlendirilmesi için isteği aranmaz.
Katılanın Kanun Yoluna Başvurma Hakkı Vardır
Verilen kararı hukuka uygun bulmayan katılan sıfatını almış, katılma isteği reddedilmiş veya karara bağlanmamış yahut usulüne uygun olarak duruşmaya davet edilmemesi nedeniyle katılma isteğini mahkemeye sunamamış olanlar kanun yolu başvurularında bu hususu açıkça belirterek kanun yollarına başvurabilir.
Katılanın Vazgeçmesi veya Ölmesi Halinde Ne Olur?
Katılan, vazgeçerse veya ölürse katılma hükümsüz kalır.
Mirasçılar, katılanın ölmesi halinde katılanın haklarını takip etmek üzere davaya katılabilirler.
Detaylı bilgi için: 0 (540) 538 38 06
NOT: Bu blog yazısı yalnızca genel bilgilendirme amacıyla hazırlanmıştır ve herhangi bir şekilde hukuki danışmanlık hizmeti sunmamaktadır. Burada yer alan bilgiler zamanla değişebilir ve özel durumlar için geçerli olmayabilir. Hukuki bir sorunla karşılaştığınızda mutlaka bir avukattan profesyonel destek almanız tavsiye edilir. Yazar(lar) ve site sahibi, bu yazının içeriğine dayanarak alınan kararlardan sorumlu tutulamaz.